“Kulaklarının duyduğu bir şeydir. Anladığında duyduğun başka şey.  Ruhun duyduğu ise, ne kulağın, ne zihinin yetilerle sınırlıdır. Hatta bu yetilerin boş kalmasını gerektirir. Ne zaman bu yetilerimizi boş tutarsanız, bütün varlığınız dinler. İşte o zaman önünüzde ne varsa onu asla kulağınızla işitemeyeceğiniz, zihninizle anlayamayacağınız , direk neyse o haliyle kavrarsınız.”  – Chuang-Tzu –

Empati beni şefkate taşıyan en temel çalışmadır. Son derece basit, bir o kadar da zorludur. Çocukluğumda, büyürken ve yetişkinliğimin önemli bir süresinde zihnimle dinlemeyi öğrendim…. sıklıkla da karşımdakiyle bağlantı kurmak için değil, bir amaca ulaşmak için. İnsanları dinlerken geleceğe odaklanırdım… “Nasıl karşılık vereceğim?” veyahut “durumu nasıl düzeltebilirim?” .. Bazen de geçmişe giderdim. “Bu bana neyi hatırlattı ?”

Bunları düşününce andan kopardım, bağlantım kopardı ve diğer insanın ne yaşadığını anlamakta zorlanırdım. Sonra empatiyi keşfettim.

Empati, duygularımızın.., ihtiyaçlarımızın.., hayat enerjimizin.. birleşip bize yol gösterdiği, insani halimizi keşfetme durumudur.  Bizim veya başkasının içinden geçtiği şeye hayret etme, hakiki bir merakla bakma ve dikkatli bir şekilde sorgulama halidir.

Şimdi söyleyeceklerim garip gelebilir, ancak bu merak ve arayış durumunun, en derin düzlemdeki bağlantı hali olduğuna ve hatta ruhsal bir alan açtığına tekrar ve tekrar şahit oldum.

Bu şekilde anda varolma becerisi , basitçe dinlemeye karşın… zihinle sıkı bir şekilde eğitilmiş biz 21. Yüzyıl insanlarının çoğunu zorluyor.  Ne zaman empatik olmaya çalışsak,(hatta şefkat duyduğumuz zamanlarda bile) sıklıkla, empatiyle bağlanabilecekken, diğer kişiyle bağlantımızı kopartan sözler sarf edebiliyoruz.

”Empatik olmayan” iletişim biçimlerini hayatımızın bir parçası olarak seçebiliriz…. ve elbette bir çoğu çok da işimize  yarayabilir. Sadece empati DEĞİLDİRLER. Onlar boşluğu doldurma eğilimindedir; alan açma eğiliminde değildirler. Bu “empatik olmayan” biçimlerin farkına varmak bize istediğimiz zaman daha derin bir bağlantı kurmayı seçmemizde yardımcı olabilir.

Örnekle göstermek için, aşağıdaki alıntıya bakın…arkadaşımızdan duyabileceğimiz bir cümle ve sonrasında alışkanlıkla söylenmiş, “empatik olmayan” bizi daha derin bağlantı kurmaktan alıkoyan cevapların örneklerini gösteriyor. Bu, böyle bir iletişimin “yanlış” olduğu demek anlamına gelmiyor. Sadece, empati değiller. Aşağıdaki cevaplardan herhangi biri size de tanıdık geliyor mu?

“Bazen işimden nefret ediyorum. Patronum tam bir kontrol budalası”

Karşılaştırma Yapmak ve Üstüne çıkmak

“ Evet ya.. benimki de öyle, hatta daha da beter. İşi bize cehenneme çevirdi. Bir keresinde ….”

Genellikle, insanlar kendilerine neler olduklarını paylaştıklarında, bu bize kendi halimizi hatırlatır. Hiç düşünmeden, biz de kendi deneyimimizi paylaşabiliriz.  Peki bir düşünün.. Şimdi konuyu değiştirmedik mi? Bize bunu kendi deneyimizi öğrenmek için mi söylediler?  Muhtemelen hayır.

Ahkam kesmek ve Tavsiyede bulunmak

“ Ya evet, anladım seni. ‘Berbat Bir Patronu Nasıl Seversin’ diye muhteşem bir kitap var biliyor musun? “… veya “ya evet benim patronum öyle, o bunu yaptığında ben de…, veya “ bu durumu İnsan Kaynaklarına götürmeyi hiç denedin mi?”

Birilerinin acısını duyduğumuzda, onlara bu durumla nasıl başa çıkacaklarını anlatmamızı beklediklerini varsayarız. Ve tabii ki sevdiğimiz kişilerin acı çektiğini görmek istemeyiz dolayısıyla onlara yardım etmek isteriz. Bunu onların içinde nelerin canlı olduğunu anlamak için mi yoksa konuyu çözmek için mi yapıyoruz? Onların tavsiyemize uyacaklarını mı  sanıyoruz? Peki ya uymazlarsa, bununla OK miyiz? Onların yaşadıklarını görmeye hazır mıyız? Muhtemelen hayır.

Sevgili dostum Marshall Rosenberg bana, ancak ona üç nüsha, noter onaylı, yazılı olarak sorulduğunda tavsiye verdiğini söylemişti. Bu onun anda kalmasına yardımcı oluyormuş. Tabii ki, tavsiyenin hayatta bir yeri var… Sadece empati değil.

Küçümsemek

“ O da bir şey mi ? Bu ekonomik koşullarda asıl, işinin olduğuna şükretmelisin.”

“Kıvırarak” verdiğimiz bu tepkiyle kişinin dikkatini başka bir şeye çekerek onun “daha iyi hissetmesine” çalışırız. Size böyle bir cevap verildiği zamanı hatırlayın, İçinizden “ya evet, çok haklısın. Bunu hatırlatmana sevindim. Şimdi kendimi çok daha iyi hissediyorum“ mu derdiniz? Ben demezdim.

Çözüm bulmak, danışmanlık vermek

“Tamam.. şimdi sakin ol. Merak etme, bunun da üstesinden geliriz. Şu anda sana kötü gibi geliyor. Eminim sonra düzelir. Böyle şeyler sonunda kendi kendine çözülür”

Birinin acı çektiğini duyduğumuz zaman biz de rahatsız oluruz, ve bir şekilde durumu düzeltmeye çalışırız. İçinize bir sorun bakalım. .. aslında bu kimin ihtiyacı?

Sempati göstermek

“ Ah seni gidi zavallı şey… Bunu duyduğuma çok üzüldüm. Senin şu patronundan nefret ediyorum”

Sempati (kendi tasavvur ettiğimiz bir deneyimin yarattığı duyguları paylaşmak) empatiden farklıdır. Bu boğulmakta olan bir insana yanıt vermek için suya atlayıp onunla birlikte boğulmaya benzer. Evet, boğulanın onda ne olduğunu anladığınızı görmesini sağlar. Sadece empati değildir.

Bilgileri birleştirme ve Sorgulama

“Peki söyle bana, tam olarak ne yapıyor? Daha önce de böyle davranıyor muydu? Burada tekrarlanan bir kalıp var mı?

Bilgileri birleştirme tavsiye vermenin öncülüdür. Çözüm bulmaya hazırlık aşamasıdır. Karşımızdakinin acısından bizim huzursuz olmamızdan veya olaya olan BİZİM merak duygumuzla yaklaşmaktan  ileri gelir. Olayı  gerçekten merak ediyor olabiliriz. Bununla birlikte bu empati değildir.

Açıklamak ve Savunmak

“ Valla ben kendim de bir patron olarak, bazen gerçekten kamçıyı şaklatmak gerektiğine inanıyorum. Belki de büyük bir stres altındadır ve aslında kasıtlı davranmıyordur. Patron olmak, bütün o sorumluluğun altında kalmak gerçekten zor. “

Bazen başkalarının acısından BİZ de tetiklenebiliriz. Bu özellikle kendimizin “suçlu” veya “sorumlu” olduğunu düşündüğümüz zamanlarda gerçekleşir.  Böyle zamanlarda, hikayenin bizi ilgilendiren tarafıyla… KENDİ anlaşılma ihtiyacımızla, daha çok meşgul oluruz…Bu genelde benim İVHAS dediğim şekilde sonuçlanır. Yani “İki Verici Hiç Alıcı Sendromu”. Bazen buna “kavga” bile diyebiliriz.  Kesinlikle empati değildir.

Analiz Etmek

“Peki bu senin hayatında neye karşılık geliyor? Acaba bu senin tekrarlayan bir kalıbın olabilir mi? Belki de babanla yaşadığın tatminsiz ilişkinden dolayıdır.”

Bazen yüzeyde görüneni unutup “olayların derinine inmek” bize daha ilginç gelebilir. Başkalarının bizi huzursuz eden acısını çözmek için olayı anlama dürtümüz bizi alır, beynimizi cevapları bulma telaşına düşürür. Veya belki de kendi acımızla böyle başa çıkıyor olabiliriz. Kuşku yok ki, hayatta analizin önemli olduğu birçok yer vardır. Sadece bu empati değildir.

Öyleyse Nedir? Belki de Empati şudur.

Eminim pek çoğunuz yukarıdaki örnekler gibi davranmıyorsunuzdur. ( hehh hee hee   müstehzi bir gülümseme) TAMAM, evet ben de yaptım ve belki de yine yapacağım. Şimdi tek farkı, ne yaptığımın farkına vardığım zaman, …eğer istersem…başka bir şey yapmayı seçebilir olmam.  

Empati yeteneğimi geliştirmeden ve empatinin gücüne güvenmeden önce; bağlantı kurmak isteyip de, nasıl kuracağımı bilememenin beni hayal kırıklığına uğrattığı, kafamı karıştırdığı ve niyetimin aksine bağlantımı kopardığı, zamanları hatırlıyorum. 

İşte burada empati devreye giriyor. Başlangıçta alıştığımız bu kalıpların dışına çıkarak düşünmek ve konuşmak ÇOOOK  AMA  ÇOOOK zor olabilir. İçimizdeki “robot” bizi ittirir ve biz de her zamanki gibi yürür gideriz.

Şimdi hayatımıza yeni bir varoluş biçimini katma şansımız var.. yeni bir bağlantı düzeyi yaratan yeni bir beceris.. empati. Yeni odağımızı duygular ve İhtiyaçlara yöneltmek nadiren kolay olur. Kendimden biliyorum, bu hayat boyu sürecek bir çalışma…bana hayatımın en güzel anlarını bahşeden bir çalışma.

Kurs devam ettikçe daha fazlasını göreceğiz..